آیا سرمایه گذاری در بازار پسته صحیح است؟
پسته درخت کوچکی است که منشا آن خاورمیانه و آسیا است و در کشورهایی مانند سوریه، ایران، غرب افغانستان، ترکمنستان و رشد می‌کند. این درخت میوه ای تولید می‌کند که خوراکی و بسیار لذیذ است. پسته کلمه فارسی است که وارد زبان‌های اروپایی شده است. تولید پسته در کشور در سال ۲۰۱۷ معادل ۵۷۴٬۹۹۹ تن بوده که ایران را در رده اول جهان قرار داده است. بعد از ایران، آمریکا با تولید ۲۷۲٬۴۹۱ و چین با تولید ۹۷٬۲۹۴ تن در مقام دوم و سوم در بازار پسته قرار داشته‌اند.
کشور ایران و آمریکا، دو کشور اصلی در تولید و صادرات پسته در جهان به‌شمار می‌روند. به‌طوری که حدود هشتاد درصد تولید سالانه پسته در اختیار این کشور بوده است.
اکثر پسته آمریکا در ایالت کالیفرنیا تولید می‌شود و در ایران، شهرستان رفسنجان بیشترین تولید را دارد. تولید پسته در ایران سابقه چندین هزار ساله دارد.
میزان تولید پسته بر حسب هزار تن(1395)
| نام کشور | سال ۲۰۱۰ – ۲۰۰۹ | سال ۲۰۱۱ – ۲۰۱۰ | سال ۲۰۱۲ – ۲۰۱۱ | سال ۲۰۱۳ –۲۰۱۲ | سال ۲۰۱۴ – ۲۰۱۳ | سال ۲۰۱۵ – ۲۰۱۴ |
| ایران | ۱۸۴ | ۲۱۶ | ۱۶۰ | ۱۸۳ | ۱۷۰ | ۲۳۰ |
| ایالات متحده آمریکا | ۱۶۱ | ۲۳۷ | ۲۰۱ | ۲۵۰ | ۲۱۳ | ۲۳۳ |
| ترکیه | ۳۸ | ۱۱۰ | ۵۰ | ۱۱۷ | ۵۰ | ۸۵ |
| سوریه | ۶۱ | ۵۷ | ۵۶ | ۵۷ | ۵۷ | ۵۷ |
| اتحادیه اروپا | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۳ | ۱۳ | ۱۳ |
صادرات پسته ممتاز ایران به سایر نقاط جهان
در سال ۱۳۹۳، ایران با صادر کردن بیشتر از ۱۹۴ هزار تن پسته بزرگترین صادرات پسته در دنیا را دارد. آمریکا نیز با صادر کردن ۱۳۳ هزار تن، به عنوان دومین صادرکنندهٔ پسته در جهان، در سال ۱۳۹۳ شناخته شد. سومین صادرکننده ی بزرگ پسته در جهان ترکیه بود. ترکیه در سال ۱۳۹۳ توانست حدود ۳.۵ هزار تن پسته را صادر نماید.
صادرات پسته ایران در سال ۱۳۸۹ معادل ۱۵۵ هزار تن بوده است. یکی از مزیت های ایران در صادرات پسته موقعیت جغرافیایی این کشوردر خاور میانه است. به دلیل سهولت حمل و نقل، ایران به راحتی می‌تواند بازار هایی را مانند چین از آن خود کند. آمریکا به جهت جلوگیری از ورود پسته مرغوب ایران به بازارهای مصرف خود، تعرفه ۲۴۳ درصدی بر پسته ایران مقرر کرده‌است.
سود آوری پسته در نقاط مختلف ایران
مدیر بخش باغبانی جهاد کشاورزی استان زنجان:
این مسئول استانی با خاطر نشان کردن به اینکه پسته در شهرستان ماه‌نشان تقریبا در اوایل بهار کاشت شده و تا شهریور چیدن این محصول انجام می‌شود، ادامه داد: پارسال پسته‌کاران ماه‌نشانی ۶۰ تن پسته تر و ۳۰ تن پسته خشک برداشت کردند و در قبال برداشت هر کدام به ترتیب ۹۰۰ میلیون تومان و ۸۴۰ میلیون تومان درآمد عایدشان شد.
ایشان با بیان اینکه سال جاری ۲۵ هکتار از باغ های پسته ماه‌نشان بارور هستند، افزود: انتظار می رود که ماه‌نشانی‌ها در سال جاری ۳۷.۵ تن پسته خشک و ۷۵ تن پسته تر (تازه) برداشت کنند و از قبل برداشت هر کدام به ترتیب یک میلیارد و ۱۲۵ میلیون تومان و یک میلیارد تومان درآمد عایدشان شود.
همچنین خاطرنشان کرد: اهدای نهال‌های یارانه‌دار به علاقه مندان از جمله اقدامات جهادکشاورزی ماه‌نشان برای پیشرفت باغات پسته است. میانگین قیمت نهال پسته نیز بین ۱۲۰۰ تا ۱۹۰۰ تومان بوده و هر پسته‌کار بنا به وسعت زمینی که در اختیار دارد، نصف قیمت نهال‌ها را پرداخت می‌کند.
سود آوری فوق العاده پسته
براساس آمار جهاد کشاورزی در سال ۱۳۹۳ مناطق فعال و بارورپسته ۳۱۶،۶۷۱ هکتار است که تنها ۴۵ هکتار دیمی و باقی باغ‌ها بصورت قطره ای آبیاری می شوند.و مناطق غیر فعال و دارای نهال های جوان ۶۵۴،۲۹ هکتار است که از این میزان ۱۱۱ هکتار به صورت کشت دیم گزارش شده است.
بر اساس این آمار کرمان با بیش از ۲۰۵ هزار هکتار باغ مرکز اصلی تولید پسته در ایران در نظر گرفته می‌شود. خراسان رضوی (۳۴۷،۴۷ هکتار سطح بارور) و یزد (۲۸۲،۵۸ هکتار سطح بارور) در رتبه های بعدی در تولید پسته قرار دارند. بیش از ۸۰ درصد تولید پسته ایران در خارج از کشور مصرف می‌شود و باقی مانده مصرف داخلی دارد.
۱/۵ میلیارد دلار از بیش از ۵ میلیارد دلار درآمد ناشی از صادرات محصولات کشاورزی کشور مربوط به صادرات پسته است. سطح بارور بادام کاری ایران ۱۶۸۵۱۱ هکتار و سطح غیر بارور ۲۳۱۴۹ هکتار است. تقریبا نیمی از سطح بارور بادام کاری ایران به صورت کشت دیم است.
بودجه اولیه برای ورود به بازار پسته و خشکبار
برای ورود به صنعت خشکبار، می توان در سطح با سرمایه گذاری کم،متوسط و زیاد اقدام کرد. دستگاه های مورد نیاز در کارخانه و تجهیزات مختلف در قسمت های متفاوت از جمله آزمایشگاه کنترل کیفیت، با سطوح استاندارد مختلف عرضه می شوند و طیفی از تولیدکنندگان از جمله ایرانی، چینی، ایتالیایی و آلمانی را در بر می گیرد.
برای کارخانه بسته بندی و عرضه محصولات مختلف خشکبار با خط تولید و دستگاه های باکیفیت و قابل قبول که بتوان به موفقیت فروش و از تعداد زیاد طرفداران محصولات متنوع آن اطمینان داشت، در حد متوسط حداقل به 1/5میلیار تومان بودجه و نقدینگی نیاز است (بدون در نظر گرفتن هزینه زمین کارخانه) و براساس تجربیات و پژوهش های بازاریابی برای بازگشت سرمایه یک دوره سه ساله باید صبر داشت تا کسب و کار وارد مرحله سودآوری شود. سودآوری خشکبار قابل توجه است و پس از این دوره تجارتی پررونق و با مشتری در نظر گرفته می شود.
ریسک های سرمایه گذاری در بازار خشکبار و پسته چیست؟
پسته و خشکبار محصولات جزو کالا های با ارزش زیاد است و سرمایه گذاری در این بازار در زمره کم ریسک ترین سرمایه گذاری ها طبقه بندی می شود. نکته مهم و اساسی برای داشتن موفقیت و کسب و کاری پررونق و سودآور، شناخت محصولات مختلف است. در ایران استانداردی برای خرید و فروش پسته و خشکبار وجود ندارد و همه کارها براساس تجربیات جلو می رود؛ به این معنی که افراد متخصص در این تجارت باید برای دوره هایی در کنار یک متخصص کار کرده و کارآمدتر باشند و جنس درجه یک را با نگاه یا لمس و مزه تشخیص دهند.
البته در زمانی که هدف صادرات خشکبار به کشورهای اروپایی یا آمریکای شمالی است، اطمینان از سلامت محصولات و توجه به باقی مانده سموم یا عدم آلودگی قارچی و مسائل مشابه از ضروریات موفقیت تجارت در نظر گرفته می شود. عدم توجه به این موارد سبب برگشت خوردن محصولات و خسارت به کسب وکار می شود.
سهم پسته ایران در بازار جهانی
پسته به عنوان یکی از کالاهای صادراتی ایران همواره سهم زیادی از صادرات غیرنفتی را در بر گرفته و در سراسر جهان به عنوان کلای شناخته شده از کشورمان شناخته می شود. در حالی که یکی از رقبای قدیمی پسته ایران یعنی آمریکا با استفاده از فرصت بدست آمده توانسته سهم زیادی از بازارهای بین المللی را به خود بگیرد، به طوری که در سال جاری حجم تولید پسته آمریکا ۳۱هزار تن بیشتر از تولیدات ایران است.
براساس آمارهای رسمی کشور ایران سالانه ۱.۷ تا ۱.۹ میلیارد دلار درآمد از محل پسته دارد که گمان میرود پس از لغو محدودیت با انقلاب جدیدی رو به رو شود. طوری که بلومبرگ بعد از برجام ایران در نوشته ای به این موضوع اشاره می کند بی خیال نفت، ایران بازار جهانی پسته را به لرزه می اندازد. نفوذ ایران در بازار پسته خیلی بیشتر از نفوذش در بازار نفت است.
بازار پسته فرصتی مناسب برای ایجاد شغل برای جوانان ایرانی
مهندس کیومرث کرمانشاهی، جزو هیات مدیره اتحادیه محصولات کشاورزی درباره با اهمیت پسته و صادرات پسته میگوید: پسته در سال های اخیر جزو مهم ترین اقلام صادراتی ما بوده است، طوری که سالانه بین ۲۳۰ هزار تن از این نوع محصول در کشور برداشت می شود.
از آنجا که پسته جزو مهمترین محصولات کشاورزی محسوب می شود. می توان گفت معمولا بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن در سال های ناآور و ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تن در سال های آور میزان تولیدی پسته کشور به حساب می آید.
به هرحال محصول پسته مثل بسیاری دیگر از محصولات کشاورزی در معرض کم آبی است و مشکل بارندگی در سال های اخیر می تواند تولید این محصول ارز آور کشاورزی را تهدید کند. وی با بیان این جملات اضافه می کند: ضمن اینکه بحث های فرآوری، بازاریابی، برندینگ و بسته بندی پسته از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد زیرا هنوز هم پسته ایران به صورت فله در بسته بندی های 50 کیلوگرمی صادر می شود و می توان با فرآوری و بسته بندی مناسب، بخشی از این اشتغال، ارزآوری و ارزش افزوده را به داخل کشور برگرداند.
عضو هیات مدیره اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با بیان اینکه پسته جزو محصولاتی است که در سال های آور حدود یک و نیم میلیارد دلار برای کشور ارزآوری دارد، ادامه می دهد: این محصول در سال های اخیر یک رقیب جدی به نام آمریکا و پسته کالیفرنیا پیدا کرده است که با توجه به بحث بهره وری طی دهه های اخیر به جرگه تولیدکنندگان این محصول اضافه شده است، طوری که در دو سال گذشته میزان پسته تولیدی آنها بیش از ایران بوده است.
کرمانشاهی با اشاره به این موضوع که باید بین ۸۱ تا ۸۵ درصد پسته کشور به بخش صادراتاختصاص یابد،افزود: این کار ضرورت بحث بازاریابی را بیش از پیش مهم می سازد و با توجه به اینکه پسته ایران در بسته های 50کیلویی صادر می شود بخشی از آن در خارج ازایران و اکثرا کشورهای حاشیه خلیج فارس بسته بندی می شود و اینکار باعث می شود که سود این مکالا به خارج از مرزهای ایران منتقل شود.
آمارهای رسمی میگوید که کشور ویتنام با خرید۱۸۵ میلیون دلار اصلی ترین خریدار پسته ایران می باشد. بعد از آن کشور چین به میزان ۱۴۵ میلیون دلار پسته از ایران خریداری کرده است.
کشور آلمان نیز خرید ۱۴۴ میلیون دلار مهمترین مشتری پسته ایران در ببازار اروپا می باشد.
خریداران پسته ایران
| تبه | کشور | وزن | ارزش ریالی | ارزش دلاری |
| 1 | ویتنام | 25,114,764 | 6,475,766,259,957 | 185,731,971 |
| 2 | هنگ کنگ | 18,799,339 | 5,043,862,185,285 | 145,220,890 |
| 3 | آلمان | 12,826,864 | 5,044,626,995,636 | 144,623,068 |
| 4 | امارات | 8,838,783 | 3,104,568,385,758 | 88,632,503 |
| 5 | هند | 7,487,254 | 2,607,520,260,044 | 74,294,623 |
| 6 | عراق | 7,282,797 | 2,507,462,811,998 | 72,601,000 |
| 7 | پاکستان | 6,902,543 | 2,019,903,031,730 | 58,300,317 |
| 8 | قزاقستان | 6,337,341 | 1,812,371,259,059 | 52,160,044 |
| 9 | ترکیه | 4,440,823 | 1,443,184,519,805 | 40,751,185 |
| 10 | لبنان | 3,388,162 | 1,357,471,719,260 | 38,988,679 |
| 11 | روسیه | 3,854,355 | 1,092,194,522,549 | 31,287,764 |
| 12 | ایتالیا | 2,410,013 | 943,505,858,974 | 26,926,613 |
| 13 | اسپانیا | 2,826,705 | 799,040,771,952 | 22,926,494 |
| 14 | اردن | 2,045,570 | 730,218,645,080 | 21,198,268 |
| 15 | افغانستان | 1,914,096 | 621,109,835,768 | 18,227,086 |
| 16 | کویت | 1,797,040 | 551,910,039,276 | 15,924,028 |
| 17 | تایوان | 1,566,587 | 507,475,917,731 | 14,418,759 |
| 18 | یونان | 1,152,800 | 342,676,359,514 | 9,782,482 |
| 19 | کانادا | 894,236 | 322,012,847,735 | 9,115,511 |
| 20 | ارمنستان | 1,024,055 | 307,140,671,055 | 8,563,948 |
| 21 | اسلواکی | 993,500 | 298,849,053,850 | 8,497,700 |
| 22 | سوریه | 670,670 | 298,742,449,645 | 8,485,930 |
| 23 | آذربایجان | 718,821 | 308,211,523,051 | 8,407,943 |
| 24 | قطر | 834,203 | 278,970,751,250 | 8,113,584 |
| 25 | قرقیزستان | 936,525 | 273,733,904,779 | 7,902,196 |
| 26 | کرواسی | 666,239 | 248,232,385,082 | 6,861,496 |
| 27 | ازبکستان | 806,500 | 233,218,137,375 | 6,793,525 |
| 28 | هلند | 560,600 | 175,920,043,410 | 5,070,990 |
| 29 | فرانسه | 196,521 | 139,664,659,871 | 3,969,141 |
| 30 | لهستان | 568,900 | 134,515,007,880 | 3,872,220 |
| 31 | ژاپن | 264,640 | 130,551,002,480 | 3,735,895 |
| 32 | سنگاپور | 375,324 | 118,519,068,779 | 3,439,381 |
| 33 | لیتوانی | 433,635 | 115,437,629,095 | 3,327,045 |
| 34 | اوکراین | 366,862 | 108,568,774,125 | 3,159,006 |
| 35 | استرالیا | 217,644 | 80,588,603,257 | 2,287,003 |
| 36 | بلژیک | 239,510 | 77,698,402,036 | 2,188,434 |
| 37 | چین | 242,335 | 70,473,024,313 | 2,057,855 |
| 38 | برزیل | 142,000 | 46,276,182,000 | 1,260,000 |
| 39 | تونس | 133,500 | 39,839,822,500 | 1,167,500 |
| 40 | بنگلادش | 84,000 | 39,836,832,000 | 1,128,000 |
| 41 | مصر | 118,244 | 34,219,673,962 | 952,234 |
| 42 | لیبی | 97,000 | 32,545,191,000 | 930,500 |
| 43 | مالزی | 101,128 | 30,513,883,929 | 869,356 |
| 44 | مکزیک | 100,000 | 30,818,462,500 | 862,500 |
| 45 | تاجیکستان | 99,000 | 29,182,035,750 | 841,050 |
| 46 | ترکمنستان | 73,825 | 21,261,666,749 | 637,057 |
| 47 | رومانی | 74,000 | 22,077,751,875 | 614,975 |
| 48 | بحرین | 60,761 | 15,209,740,822 | 440,793 |
| 49 | تایلند | 39,362 | 13,723,392,720 | 385,554 |
| 50 | کره جنوبی | 14,730 | 11,077,712,750 | 319,250 |
| 51 | صربستان | 35,500 | 10,221,751,850 | 291,650 |
| 52 | آفریقای جنوبی | 28,640 | 9,994,007,186 | 290,397 |
| 53 | روسیه سفید | 41,000 | 10,068,135,000 | 287,000 |
| 54 | سوئیس | 13,771 | 9,718,853,653 | 280,692 |
| 55 | مقدونیه | 33,695 | 8,636,929,320 | 242,680 |
| 56 | عمان | 29,514 | 8,500,605,894 | 242,012 |
| 57 | آلبانی | 27,000 | 7,709,275,000 | 221,250 |
| 58 | مراکش | 21,000 | 6,001,288,000 | 168,000 |
| 59 | لتونی | 20,587 | 5,747,483,960 | 163,099 |
| 60 | گرجستان | 22,000 | 6,038,048,000 | 162,700 |
| 61 | اسلوونی | 10,000 | 4,827,600,000 | 135,000 |
| 62 | الجزایر | 16,000 | 4,489,800,000 | 120,000 |
| 63 | بوسنی و هرزگوین | 12,120 | 3,383,380,800 | 95,700 |
| 64 | بلغارستان | 9,100 | 2,517,355,750 | 77,350 |
| 65 | ایالات متحده | 5,840 | 2,761,280,987 | 75,623 |
| 66 | انگلستان | 6,238 | 2,316,427,538 | 68,012 |
| 67 | اکواددور | 5,150 | 1,845,474,470 | 49,805 |
| 68 | اندونزی | 3,000 | 735,542,400 | 20,400 |
| 69 | نیوزیلند | 1,712 | 543,081,432 | 15,383 |
| 70 | آرژانتین | 1,500 | 431,571,700 | 13,300 |
| 71 | فنلاند | 1,050 | 310,422,000 | 8,400 |
| 72 | مولداوی | 250 | 153,048,690 | 4,482 |
| 73 | سوئد | 525 | 72,194,625 | 1,985 |
| 74 | چک | 5 | 5,276,007 | 143 |
| جمع : | 131,479,303 | 41,199,528,501,263 | 1,181,288,409 |
جهت مشاوره و خرید پسته ممتاز رفسنجان با ما تماس بگیرید:
۰۹۱۳۱۹۲۳۷۰۰ مهندس مهدی حاج حسنی
