معرفی کود برای پرشدن مغز پسته

یکی از دغدغه‌های اصلی کشاورزان، افزایش کیفیت و بازارپسندی محصولاتشان است. علت آن نیز کاملاً واضح است. تنها در صورت افزایش بازارپسندی محصول می‌توان به سودآوری بالا دست یافت. کشاورزان پسته نیز از این قاعده مستثنا نیستند. یکی از راه‌های افزایش کیفیت پسته، بالا بردن درصد خندانی آن است. کود های نقش مؤثری برای پر شدن مغز پسته و خندان شدن آن‌ها دارند. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان به بررسی عوامل مؤثر بر پر شدن مغز خواهیم پرداخت و بهترین کود برای پر شدن مغز پسته و خندانی را معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا با نقش عناصر مختلف بر درختان پسته آشنا شوید.

اهمیت خندانی پسته در تعیین قیمت آن

پسته از دانه‌های مغذی بسیار پرطرفدار و گران‌قیمت در کشور است که نقش مهمی در اقتصاد و ارز آوری کشور دارد؛ بنابراین کشاورزان به دنبال راهکارهایی هستند تا با افزایش کمی و کیفی این محصول بتوانند سودآوری خود را افزایش دهند.

از مهم‌ترین شاخصه‌های قیمت‌گذاری پسته در بازار، خندانی پسته، عدم حضور آفات، رنگ، شکل و اندازه است که دراین‌بین خندانی پسته از ویژگی‌های مهم و برجسته در تجارت این محصول می‌باشد.

این صفت که ژنتیکی است، میزان بازشدگی آن از یک رقم به رقم دیگر و از یک سال ‌به سال دیگر متغیر خواهد بود.

از عوامل مؤثر در خندان شدن پسته می‌توان به رشد مغز پسته و گسترش مغز در پوست استخوانی اشاره کرد.

در ادامه به بررسی این عوامل مهم و تأثیرگذار در خندان شدن پسته و معرفی بهترین کود برای پر شدن مغز پسته خواهیم پرداخت.

 

استفاده از کود های ازته در مناطق دارای آب و خاک شور و یا دوره آبیاری طولانی در خرداد ماه توصیه نمی شود.

عوامل مؤثر در پر شدن مغز و خندانی پسته

درصـد و درجـه خندانـی از مهم‌ترین معیارهـا در تعییــن کیفیــت پســته می‌باشد که در قیمت‌گذاری این محصول تأثیر به سزایی دارد.

علاوه بر کود برای پر شدن مغز پسته در خندانی پسته فاکتورهای زیادی دخیل هستند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

تأثیر سال آوری بر میزان خندانی پسته

سال آوری درختان پسته به این شکل است که در سال‌های متوالی محصول تولید نمی‌شود؛ بنابراین عدم تولید محصول یکنواخت و یکسان در سال‌های متوالی را سال آوری می‌گویند.

به عبارتی میزان تولید محصول در یک سال خیلی زیاد و در سال دیگر بسیار کم و یا بدون محصول می‌باشد.

در سال‌هایی که درختان پربار هستند، درصورتی‌که برنامه‌ی غذایی اصولی رعایت نشود، با عدم تعادل عناصر غذایی پسته‌های پوک، دهان بسته و بی‌کیفیت تولید خواهد شد.

تأثیر آبیاری اصولی و به‌اندازه در میزان خندانی پسته

آبیاری منظم نیز در کنار انتخاب کود برای پر شدن مغز پسته تأثیر زیادی در کیفیت و میزان خندانی پسته دارد؛ زیرا علاوه بر تأمین آب موردنیاز درختان پسته، می‌تواند عناصر مغذی را در اختیار درخت قرار ‌دهد.

همچنین با محلول‌پاشی بر روی درختان پسته می‌توان درصد خندانی این محصول را افزایش داد.

با کاهش مقدار آبیاری در اواخر مرداد تا اواسط شهریورماه، درصد خندانی پسته کاهش می‌یابد.

علاوه بر آن آبیاری مناسب در ماه‌های نزدیک به برداشت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و درصد خندانی محصول را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

فواصل آبیاری مناسب، کیفیت آب آبیاری و استفاده از روش بهینه برای آبیاری، یکی از مهم‌ترین فاکتورها در درشت شدن مغز پسته محسوب می‌شوند.

به‌طورکلی نیاز آبی درخت در ماه‌های مختلف سال متفاوت است که کمترین نیاز این درختان مربوط به زمستان و بیشترین نیاز آن در تابستان مخصوصاً مردادماه می‌باشد.

تأثیر تنش شوری در میزان خندانی پسته

افزایش شوری باغات پسته به دلیل شوری آب‌های کشاورزی (با EC بالای 8000 میکروزیمنس بر سانتی‌متر) به دلیل افزایش فشار اسمزی خاک مانع جذب عناصر مغذی به درخت می‌شود و درنتیجه منجر به کاهش کیفیت محصول و تولید پسته‌های دهان بست خواهد شد.

انتخاب رقم مناسب پسته و افزایش میزان خندانی پسته

درست است که کود برای پر شدن مغز پسته بسیار کاربردی است اما در نظر داشته باشید که ارقام مختلف پسته درصد خندانی متفاوتی دارند.

به‌طوری‌که در کل رقــم اکبـری و فندقی از درصـد خندانـی بالاتری نسـبت بــه رقم کله قوچــی برخــوردار هستند.

ضمن اینکه ارقام مختلف پسته دارای خصوصیات منحصربه‌فردی نیز می‌باشد.

در تولید محصول پسته سایر ویژگی‌های آن‌ها را نیز باید در نظر گرفت تا به سودآوری حداکثری دست‌یافت.

خصوصیات دانه‌ی گرده و تولید پسته‌های خندان

دانه‌های گرده ازنظر قوه‌ی نامیه و میزان باروری درختان پسته دارای ویژگی‌های متنوعی هستند.

به‌طوری‌که دانه‌های گرده‌ی نامرغوب و ضعیف با کاهش کارکرد گرده‌افشانی درختان پسته، باعث عدم تولید محصول، یا تولید محصول باکیفیت پایین می‌شوند. این کاهش کیفیت می‌تواند شامل دهان بست شدن پسته‌ها شود.

زمان برداشت و تأثیر آن بر میزان خندانی پسته

هرچه زمان برداشت دیرتر انجام گیرد، میزان خندانی افزایش خواهد یافت. البته احتمال افزایش میزان لکه‌دار شدن پوست استخوانی و ریزش جوانه‌های سال بعد از عواقب تأخیر در برداشت است.

همچنین تغذیه و کود دهی پس از برداشت پسته باعث تقویت درخت شده و کمک زیادی به افزایش رشد و باروری سال بعد می‌کند.

بهتر است با تغذیه صحیح درختان پسته با زودرس کردن این محصول از عواقب برداشت دیرهنگام آن جلوگیری کرد.

اهمیت تغذیه و کود برای پر شدن مغز پسته

داشتن برنامه منظم کود دهی نیز در افزایش درصد خندانی و تولید محصولی باکیفیت مؤثر است.

با تأمین عناصر درشت مغذی و ریزمغذی درختان پسته، می‌توان میزان پسته‌های پوک و دهان بسته را کاهش داد.

استفاده از کودهـای حـاوی فسفر، پتاسـیم و نیتـروژن و محلول‌پاشی نیتـرات پتاســیم در طــول دوره پــر شــدن مغــز به‌ویژه در  تیر، مرداد و شهریورماه، کیفیت محصول را بهبود بخشیده و میــزان خندانــی را افزایــش می‌دهد.

تأثیر آفـات و بیماری‌ها بر میزان خندانی پسته

در میــان آفــات، سن‌ها بــا تغذیــه مســتقیم از مغــز و پســیل بــا تغذیــه از شــیره درختان، باعث ریزش جوانه‌ها و کاهش دسترسی درخت به عناصر غذایی می‌شوند.

درنتیجه در رشــد و تکامــل مغــز اختلال ایجاد خواهند کرد و باعث کاهش درصــد خندانــی پسته می‌شوند.

بیماری‌هایی ازجمله گمـوز و نماتـد نیـز بـا تأثیری که بـر جـذب و انتقـال مـواد غذایـی از ریشــه بــه اندام‌های هوایــی می‌گذارند، درصد خندانی پسته را کاهش می‌دهند.

بنابراین در کنار انتخاب کود برای پر شدن مغز پسته نیاز است که به مبارزه با آفات و بیماری ها نیز پرداخته شود.

نقش هرس کردن در خندانی پسته

عملیات هـرس بایـد به‌گونه‌ای اجرا شـود که با حذف برخی از جوانه‌های زایشی و رویشی و حفظ تعادل عناصر غذایی، انتقال و توزیـع آب، مـواد غذایـی، هـوا و نـور به‌خوبی در تـاج گیـاه اتفـاق افتـد.

در این صورت فتوسـنتز و تعرق در درختـان به میزان کافی انجام‌شده و میزان زیادی از انرژی درخت صرف تولید میوه و تولید محصولی باکیفیت می‌شود.

بافـت و سـاختار خـاک و تأثیر آن بر میزان خندانی پسته

هرچه میزان رس و سنگینی بافت خاک بیشتر شود، میزان خندانی پسته کاهش می‌یابد؛ زیرا با کاهش زهکشی خاک و کندی جریان آب مانع از رسیدن اکسیژن به ریشه‌ی درخت می‌شود.

در این صورت شاهد کاهش عملکرد درخت خواهیم بود. بهترین کود برای پر شدن مغز پسته به طور غیر مستقیم در برخی مواقع کودی است که ساختار خاک را بهبود بخشد.

نقش عناصر مغذی در درشت شدن مغز پسته

نقش مهم عناصر غذایی یا همان کود کشاورزی برای تولید ساختارها و بافت‌های گیاه بر کسی پوشیده نیست و واضح است که برای درشت شدن مغز پسته، غذای مناسب و کاملی  در مراحل مختلف رشدی باید در اختیار درخت قرار دهیم.

پتاسیم، مهم‌ترین عنصر برای درشت شدن مغز پسته است که از طریق افزایش انتقال مواد غذایی به مغز پسته باعث درشت شدن آن می‌شود. در ادامه ب ما همراه باشید تا با نقش عناصر مختلف بر عملکرد درخت آشنا شوید.

نقش نیتروژن در درختان پسته

رشد و باروری درختان پسته به‌شدت به نیتروژن وابسته است و کمبود آن رشد و تولید محصول را محدود می‌کند. نقش اصلی نیتروژن در پسته تولید پروتئین‌های گیاهی است.

ازجمله علائم کمبود نیتروژن در پسته زرد شدن برگ‌های پیر، کاهش رشد رویشی، چروکیدگی برگ‌ها، باریک شدن شاخه‌های تازه روییده، کاهش قطر شاخه‌ها و کاهش تعداد دانه در خوشه را می‌توان نام برد.

با توجه به اینکه قسمت عمده‌ی مغز پسته از پروتئین است، بنابراین کودهای ازت در افزایش کیفیت پسته نقش مؤثری دارند و کود برای پر شدن مغز پسته باید حاوی نیتروژن نیز باشد.

نقش فسفر در درختان پسته

فسفر از عناصر مهم در تولید ریشه‌های قدرتمند است. درختان پسته در زمان جوانه‌زنی نیاز به انرژی زیادی دارند.

با تأمین کودهای فسفره، درخت علاوه بر جذب بهتر عناصر غذایی با تولید انرژی بیشتر می‌تواند به محصول دهی بهتری دست یابند.

در شرایط کمبود فسفر، شاخه‌ها نازک شده و برگ‌ها سبز تیره می‌شوند. همچنین شاخه‌های جانبی درخت پسته کاهش می‌یابند.

نقش پتاسیم در درختان پسته

پتاسیم در گیاهان، به جذب آب و تسهیل باز و بسته شدن منافذ برگ کمک خواهد کرد؛ بنابراین مصرف پتاسیم در پسته با افزایش جذب مواد مغذی و مقاومت به آفات و بیماری‌ها باعث افزایش درصد خندان شدن پسته و کاهش پوکی آن می‌شود. بهترین کود برای پر شدن مغز پسته حاوی عنصر پتاسیم است.

نقش کلسیم در درختان پسته

کلسیم نقش بسیار مهمی در رشد و نمو ریشه درختان پسته دارد. این عنصر با رسوب در دیواره‌ی سلولی باعث مقاومت درخت در برابر آفات می‌شود. ازجمله تأثیرات کودهای کلسیم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کاهش تنش‌های دمایی را به همراه دارد.
• آسیب به ریشه را کاهش می‌دهد.
• در ابتدای تشکیل میوه‌ی پسته، حفظ میوه‌های تازه تشکیل‌شده درخت را در برابر خسارت آفت سنک در بر دارد.
• لکه‌های پوست استخوانی را بسیار کم می‌کند.
• باعث کم شدن ریزش میوه خواهد شد.
• افزایش کیفیت و بازارپسندی محصول را در پی خواهد داشت.
• موجب استحکام پوست استخوانی می‌شود.

معرفی کود برای خندان شدن پسته

کودهای کشاورزی ارگانیک و شیمیایی بهترین منبع برای به دست آوردن عناصر و مواد معدنی ضروری درختان پسته می‌باشند؛

زیرا خاک به‌تنهایی قادر به تأمین نیازهای تغذیه‌ای درختان پسته نخواهد بود. از طرفی درصورتی‌که به این درختان کود داده نشود، دچار ریزش گل و میوه شده و شدیداً ضعیف خواهند شد.

مصرف کودهای حاوی ازت، پتاسیم و فسفر از خردادماه تا زمان برداشت می‌تواند تأثیر بسیار مهمی در افزایش درصد خندانی و پر شدن پسته‌ها داشته باشد.

انتخاب کود برای پر شدن مغز پسته به خندانی محصول نیز کمک می کند. هرچه مقدار حجم مغز پسته افزایش پیدا کند، خندانی میوه نیز بیشتر می‌شود.

شکاف پوست استخوانی (اندوکارپ) پسته بیشتر به دلیل فشار فیزیکی مغز می‌باشد. اگرچه عوامل زیادی در خندانی این میوه تأثیرگذار هستند، ولی عامل تغذیه از مهم‌ترین آن می‌باشد.

عناصری که در کودها برای پر شدن مغز پسته کمک می‌کنند، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در مقدار خندانی پسته نیز نقش دارند. راهکارهای تغذیه‌ای مهمی برای خندان شدن پسته وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

تأثیر کود پتاسیم در پرشدگی مغز پسته

از مهم‌ترین عناصر جهت پر شدن مغز پسته، پتاسیم می‌باشد. پتاسیم درافزایش انتقال مواد غذایی به مغز پسته نقش اساسی دارد، بنابراین لازم است که در برنامه کود دهی پسته، کود برای پر شدن مغز پسته، مورد مصرف قرار گیرد تا پسته‌ها کیفیت مناسبی داشته باشند.

تأمین پتاسیم مخصوصاً در ابتدای پر شدن مغز پسته چنان اهمیت دارد که پر شدن و خندانی پسته بدان وابسته می‌باشد؛

اما نکته اساسی، توجه به کیفیت کود پتاسیم و همچنین اهمیت به زمان‌بندی مصرف و طبق قاعده درست مصرف کردن آن می‌باشد تا نتیجه موردنظر حاصل گردد.

ازجمله این کودها می‌توانیم به کود سولوپتاس و کود کلرید پتاسیم اشاره‌کنیم.

تأثیر کود ازت در پرشدگی مغز پسته

ازت، از دیگر عناصر بسیار مهم و پرمصرف گیاه می‌باشد که این کود برای پر شدن مغز پسته و افزایش وزن دانه کمک می‌کند.

واضح است که هر چه پسته پر تر باشد و وزن بیشتری داشته باشد، درصد خندانی پسته افزایش می‌یابد؛ بنابراین از کود های ازت نیز برای پر شدن مغز پسته می‌توان کمک گرفت.

تأثیر کود سولفات روی در پرشدگی مغز پسته

برای به دست آوردن بیشترین بازدهی مغز پسته، شرایط خاک مانند سطح pH باید در محدوده ثابتی حفظ شود. هرگونه تغییری در سطح pH می‌تواند از رشد و تکثیر درخت جلوگیری کند.

خاک‌هایی با اسیدیته ی بالا، میزان جذب عناصر ضروری برای رشد این درخت را کاهش می‌دهند. سولفات روی می‌تواند سطح pH خاک را به‌صورت ایده آل حفظ کند.

تأثیر کود سولفات آمونیوم در پر شدن مغز پسته

کود سولفات آمونیوم یکی از کودهایی با درصد نیتروژن و گوگرد بالا می‌باشد. این کود دارای ازت است که به‌راحتی می‌تواند جذب گیاه و ریشه گردد. سولفات آمونیوم به‌صورت کلی دارای ۲۱% ازت و ۲۴% گوگرد می‌باشد.

این کود یکی از مناسب‌ترین نوع کودهای ازته بجای اوره برای خاک‌های ایران است و با کاهش PH خاک می‌تواند جذب سایر مواد ریزمغذی موجود در خاک مانند آهن، روی، مس و منگنز را افزایش دهد.

نقش عناصر ریزمغذی یا کم‌مصرف در پرشدگی مغز پسته

عناصر میکرو یا کم‌مصرف، عناصری هستند که درختان پسته به مقدار جزئی به آن‌ها نیاز دارند. بااین‌حال کمبود این عناصر، عوارض نامطلوب قابل‌توجهی را ایجاد می‌کنند. از مهم‌ترین عناصر ریز مغزی در پر شدن مغز پسته می‌توان به

•  بور
• مس
•  آهن
•  منگنز
• مولیبدن
• روی

اشاره کرد.

استفاده درست و به‌موقع از منگنز درصد پوکی پسته را کاهش داده و به زودرسی این محصول نیز کمک قابل‌توجهی می‌کند. عنصر روی نیز در افزایش سایز و پهنای برگ نقش مهمی ایفا می‌کند.

هرچه اندازه برگ بیشتر باشد، غذا سازی بیشتری برای میوه پسته انجام می‌گیرد. درنتیجه به‌طور غیرمستقیم در بهبود کمیت و کیفیت محصول و پر شدن مغز پسته نقش مؤثری را ایفا می‌کند.

کمبود عنصر روی، ریزی و قرمز شدن دانه‌های پسته را به همراه دارد که درنهایت افزایش پوکی در میوه‌های پسته را سبب می‌شود.

عنصر بور هم تأثیر فوق‌العاده مهمی در افزایش دانه در خوشه و همچنین پر شدن مغز پسته دارد. در خاک باغاتی که با کمبود بور مواجه هستند، شاهد کاهش تعداد دانه در خوشه و تعداد دانه‌های پوک هستیم که درنهایت تعداد پسته‌های دهان بست افزایش می‌یابد.

محلول‌پاشی فروت ست برای افزایش خندانی پسته

از مهم‌ترین کارهایی که پسته کاران در اوایل بهار، هنگام تورم جوانه‌های درختان و پس از برداشت محصول به‌منظور افزایش خندانی محصول خود انجام بدهند، محلول‌پاشی فروت ست درختان پسته است.

درواقع نقش فروت ست، یاری‌دهنده‌ی جوانه‌های درخت پسته برای باردهی مؤثر و تشکیل میوه‌های سالم و مرغوب می‌باشد.

مصرف این کود بعد از برداشت محصول مقاومت درخت به سرما را افزایش می‌دهد و باعث افزایش کمی و کیفیت و پر شدن مغز پسته در سال آتی می‌شود.

همچنین هنگامی‌که بیشتر فلس‌های جوانه‌ها کمی بازشده باشند، می‌توان با محلول‌پاشی فروت ست (Fruit set) که ترکیبی از اسیدآمینه، روی، بور، آهن، نیتروژن و سایر ریزمغذی‌هاست، میزان باردهی درخت را افزایش داد.

استفاده از کود سولوپتاس (سولفات پتاسیم) برای افزایش خندانی پسته

کود سولوپتاس در تسریع رشد درختان پسته مفید بوده و کیفیت مغز پسته را بهبود می‌بخشد. این کود نیز برای پر شدن مغز پسته و افزایش درصد خندانی و وزن دانه پسته پیشنهاد می‌شود.

کود درخت پسته قبل از برداشت

درختان پسته قبل از برداشت میوه نیز به کود دهی احتیاج دارند. این کودها به‌منظور اصلاح خاک و آماده شدن آن برای فصل جدید گلدهی به زمین، داده می‌شوند. بهترین کودهای پیشنهادی، کودهای حاوی هیومیک اسید است.

این کود بی‌نظیر می‌تواند مقاومت درختان پسته را در برابر تنش‌های محیطی ازجمله شوری خاک و خشکی افزایش داده و به‌طور قابل‌توجهی بازدهی محصولات کشاورزی را افزایش ‌دهد. همچنین کودهای حاوی پتاسیم و بور نیز توصیه می‌شود.

کودهای مناسب پسته در فصل بهار

در زمان ابتدای جوانه‌زنی، نیتروژن و فسفر از مهم‌ترین عناصر موردنیاز پسته به‌حساب می‌آیند.

کودهای آمونیوم ازجمله سولفات آمونیوم برای تأمین نیتروژن موردنیاز درخت و کود اوره فسفات برای تأمین فسفر موردنیاز گیاه جزو بهترین کودهای مناسب در این زمان محسوب می‌شوند.

استفاده از این دو نوع کود در اوایل بهار به دلیل نقش اساسی در کیفیت مغز، تولید و انتقال انرژی به گیاه و… بسیار ضروری می‌باشند.

بهترین کود در زمان پر شدن مغز پسته

در زمان تشکیل مغز که در اواخر خرداد و تیر اتفاق می‌افتد، مناسب‌ترین زمان برای استفاده از کودهای پتاسه است که به افزایش کیفیت مغزها کمک می‌کند. انواع کودهای پتاسی که می‌توان بدین منظور مورداستفاده قرار داد عبارت‌اند از:

• سولفات پتاسیم
• محلول پتاس
• سولوپتاس

سخن پایانی

درختان پسته برای تولید پسته‌های باکیفیت نیاز به برنامه‌ی مراقبتی ویژه‌ای دارند. عوامل مختلفی در کیفیت و قیمت‌گذاری پسته مؤثر هستند.

ازجمله مهم‌ترین ویژگی‌های پسته که در افزایش بازارپسندی آن مؤثر است، خندان بودن آن می‌باشد.

می‌توان با مدیرت صحیح در آبیاری، هرس کردن درختان، زمان برداشت و افزایش مقاومت درختان در برابر تنش‌ها و آفات و بیماری‌ها می‌توان درصد خندانی پسته را افزایش داد.

از مهم‌ترین عامل در خندانی پسته تغذیه و تقویت درخت است. با برنامه‌ی کود دهی منظم درختان پسته با حفظ تعادل عناصر غذایی می‌توان با افزایش کمی و کیفی پسته به سود بالایی دست یافت.

البته به یاد داشته باشید که قبل از استفاده از هر کود برای پر شدن مغز پسته در رابطه با میزان، نحوه و زمان مناسب مصرف آن‌ها طبق شرایط باغ خود، با کارشناسان کود مشورت نمایید.

میتوانید با مراجعه به سایت پسته رفسنجان علاوه بر تهیه بهترین کود ها برای پر شدن مغز پسته ، با کارشناسان ما تماس برقرار کنید.

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه