اگر در باغ شما بعضی از درختان به‌یک‌باره روبه‌زوال و خشک شدن رفتند، یکی از دلایلش حضور لارو سوسک طوقه خوار پسته در طوقه، ریشه و یا ساقه درخت شما می‌تواند باشد. حشره بالغ خسارت چندانی ندارد و خسارت اصلی مربوط به لارو حشره است که بعد از خروج از تخم شروع به تغذیه از پوست و چوب درخت می‌کند. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان به بررسی سوسک کاپنودیس پسته و روش‌های مبارزه با آن پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
شناخت سوسک طوقه خوار پسته
چند گونه از سوسک طوقه و ریشه یا کاپنودیس بر روی درختان خانواده پسته سانان فعالیت می‌کنند. گونه غالبی که در مناطق پسته‌کاری استان کرمان دیده شده است، Capnodis cariosa hauseri می‌باشد.
این گونه سوسک نسبتاً درشتی است که 35 تا 38 میلی‌متر طول دارد. رنگ عمومی بدن این حشره سیاه مات و در روی بال پوش‌ها دارای لکه‌های سفید و پراکنده می‌باشد.
بال پوش‌ها در انتها به‌شدت باریک شده و تقریباً به نوک‌تیزی ختم می‌شوند. شاخک‌ها 11 مفصلی و اولین مفصل شاخک خیلی بزرگ و برجسته است.
تخم‌ها سفید شیری و کم‌وبیش بیضی‌شکل و به طول 1.2 میلی‌متر و عرض 1 میلی‌متر می‌باشند. لاروها سفید مایل به زرد و بدنی کشیده و کم مو داشته و تسبیحی شکل می‌باشند.
لاروها در حداکثر رشد خود به طول 110 تا 120 میلی‌متر می‌رسند.
زیست‌شناسی سوسک کاپنودیس
شفیره در انتهای کانال لاروی و نزدیک به سطح خاک و یا محل طوقه تشکیل می‌گردد. حشرات بالغ از اواسط اردیبهشت‌ماه با ایجاد سوراخی در محل تشکیل شفیره و یا کمی بالاتر از آن خارج می‌گردند.
حشرات ماده به‌طور تدریجی مشاهده‌شده و حتی در اواخر تابستان نیز حضور دارند. تحرک سوسک‌ها بسیار پایین است. این حشرات ساعت‌های متمادی روی شاخه‌های درختان پسته بدون حرکت می‌مانند.
تخم‌ریزی در ساعات گرم روز و معمولاً در اطراف طوقه، شکاف‌های پوست تنه درختان مسن و یا در شکاف‌های خاک و به‌ندرت روی برگ‌ها و شاخه‌های درختان میزبان صورت می‌گیرد. هر حشره ماده 200 تا 400 عدد تخم می‌گذارد.
خسارت و آسیب سوسک کاپنودیس روی درخت پسته
حشرات کامل سوسک کاپنودیس از جوانه‌ها، برگ‌های جوان و گاهی از دم برگ‌های درختان پسته تغذیه می‌نمایند. خسارت ناشی از تغذیه حشرات کامل ناچیز است و اقتصادی نیست.
پس‌ازآنکه لاروهای سنین اول از تخم‌های داخل خاک خارج شدند، به کمک موهای فراوان روی سطح بدن خود، حرکت کرده و خود را به ریشه‌های اصلی درختان میزبان می‌رساند.
این لاروها به‌محض رسیدن به ریشه‌های قطور و اصلی به زیر پوست نفوذ کرده و در منطقه زاینده یا کامبیوم مستقر می‌شوند. تغذیه لاروها از لایه کامبیوم و نسوج پوست است.
درنتیجه این تغذیه جریان شیره نباتی قطع‌شده و به همان نسبت از رشد شاخه‌ها و باردهی درختان کاسته می‌شود. سوسک کاپنودیس یکی از عوامل مهم ضعف و خشک شدن درختان پسته به‌ویژه در باغ‌های پسته قدیمی و دارای درختان مسن محسوب می‌گردد.
خسارت توأم این آفت همراه با بیماری گموز (پوسیدگی طوقه ریشه درختان پسته) مشاهده می‌شود. همچنین تغذیه لاروهای آفت از ناحیه طوقه و ریشه‌های قطور و اصلی پسته، راه را برای نفوذ قارچ عامل بیماری گموز باز می‌نماید. یک نسل این حشره 2 تا 3 سال طول می‌کشد.
مبارزه شیمیایی و غیر شیمیایی علیه کاپنودیس
با توجه به ظهور تدریجی و دوره تخم‌گذاری طولانی‌مدت حشرات کامل سوسک کاپنودیس و تغذیه لاروها از طوقه و ریشه‌های قطور درختان میزبان امکان مبارزه شیمیایی با آفت وجود ندارد.
اما در صورت لزوم برای مبارزه شیمیایی با استفاده از سم فنیتروتیون به میزان 4 در هزار در 10 سانتیمتری اطراف طوقه درخت در اواخر بهار انجام می‌شود. برای مبارزه غیر شیمیایی موارد زیر توصیه می‌شود:
- یخ آب زمستانه
- شخم زدن خاک داخل باغ
- جمع آوری و سوزاندن شاخه‌های خشک اطراف باغ
نکات مهم در نابودی کاپنودیس
- این آفت به درختان ضعیف و نهال‌ها حمله می‌کند با تقویت درخت می‌توانید از حضور آفت پیشگیری کنید.
- کود دامی محل خوبی برای تخم‌گذاری و زمستان گذرانی آفت است. با مخلوط کردن مقداری گوگرد و کود ازت می‌توانید پیشگیری لازم را صورت دهید.
- در درختان آلوده می‌توانید به‌وسیله مفتول سیمی لارو آفت را از تنه درخت بیرون بکشید.
-_1_350x350.jpg)
11-(1)_350x350.jpg)
